Als ondernemer sta je voortdurend onder spanning – stress is immers ‘part of the job’. De betekenis van stress is onder andere geestelijke druk; er gebeurt iets en je lichaam reageert erop. Dit creëert geestelijke druk. De vraag is niet of je ermee te maken krijgt, maar hoe je ermee omgaat. Om succesvol een bedrijf te leiden, is het essentieel dat je manieren vindt om stress te kunnen beperken op zaken waar jij invloed op hebt. Zo houd jij jouw brein weerbaar.

Wat is stress en wat gebeurt er precies?

Wanneer onze hersenen een mogelijke bedreiging signaleren, slaat ons hele organisme alarm. Stresshormonen worden afgescheiden en veroorzaken een aantal reacties in jouw lichaam, waaronder een verhoogde hartslag en een versnelde ademhaling. Dit wordt ook wel de alarmfase genoemd – je moet immers vechten of vluchten van de bedreigende situatie waar je in zit.

Een tweede fysiologisch systeem komt op gang, waarbij cortisol afgescheiden wordt. Cortisol is een hormoon dat ervoor zorgt dat jij op langere termijn het hoofd kan bieden aan bedreigende situaties. Eén van de problematische effecten van cortisol productie is de onderdrukking van de activiteit van het immuunsysteem, wat essentieel is voor jouw afweer en gezondheid. Dit systeem treedt met name op wanneer de keuze tussen vechten of vluchten niet gemaakt kan worden, omdat je bijvoorbeeld de stressvolle situatie waarin jij je bevind niet herkent – of zelfs ontkent. Denk aan de houding van; ‘dat kan ik wel aan, ik ben stressbestendig’. Je bent hierdoor niet in staat om de effecten van de mogelijke bedreiging weg te nemen.

Levensbedreigende situaties komen vandaag de dag minder voor en de alarmfase, waarbij je moet vechten of vluchten, is minder van levensbelang. Echter stress is van alledag, omdat er heel veel stressoren zijn die minder duidelijk waar te nemen zijn. Ruzie met een geliefde, een naaste overlijdt, je verliest je baan, je bedrijf vergt veel van je. Dit zijn allemaal situaties die de stresscyclus in werking stellen. Stress op zichzelf is niet slecht, zolang je de stress cyclus voltooid. Het wordt pas een probleem als dit niet het geval is, met als resultaat een burn-out.

Langdurige en chronische stress

Langdurige stress speelt op als cortisol geproduceerd blijft worden. Door cortisol verandert langdurige stress de structuur van onze hersenen, omdat het een neurotoxische stof is die de hippocampus beschadigd. Deze heeft weer een remmende werking op een ander deel van ons brein, de HPA-as (Hypothalamisch Pituitary Adrenal Axis). De hoge cortisolspiegel zorgt dus voor een minder goed remmende werking van de hippocampus op de HPA-as, wat tot een vicieuze cirkel leidt. Stress creëert hierbij meer stress door een toenemende en blijvende productie van cortisol.

Het verschil tussen chronische en acute stress is dat chronische stress wordt veroorzaakt door herhalende stressoren. Dit kan van alles zijn; van het betalen van de hypotheek tot moeizame verhoudingen op de werkvloer of thuis. Het ontstaat omdat de gehele stresscyclus niet wordt voldaan, waardoor je lichaam niet de welverdiende rust krijgt om te herstellen. Daarnaast is er geen ruimte voor evaluatie, waardoor de kans groot is dat je wéér de stresscyclus niet afmaakt. En zo stapelt het zich op.

Wanneer is stress ongezond?

Met stress op zich is niks mis. Het is een gezonde reactie dat je in leven houdt en beschermt van gevaren. Acute stress helpt vaak ook met het aanpakken van problemen, omdat je direct de drive voelt om zaken te veranderen. Het probleem ligt hem in de sluimerende dagelijkse stress, die veroorzaakt wordt door dagelijkse stressoren. Je lichaam krijgt continu de boodschap dat het cortisol moet blijven aanmaken, met de nodige gezondheidsproblemen als gevolg. Door je bloeddruk te meten, de pols te voelen of de cortisol en adrenaline spiegels in de urine te meten kan je erachter komen of jouw lichaam langdurige stress ervaart. Andere symptomen van chronische stress zijn onder anderen slaapstoornissen, hartkloppingen, een kort lontje en langdurige sombere gedachten. Uiteindelijk kan langdurige stress tot een burn-out of nog erger leiden, dus is het belangrijk dat je er wat aan doet.

Wat kan jij eraan doen?

Voorkomen is beter dan genezen, daarom is het goed om de stresscyclus te herkennen wanneer deze aan gaat. Op het moment dat een stressfactor een reactie veroorzaakt, kan je jezelf trainen om hier op een bewuste manier mee om te gaan door:

• Relativeren doormiddel van realistische gedachten
• Onderzoeken van je emoties
• Lichaamsbeweging; wandelen, sporten
• Ademhalingsoefeningen

Dit zijn oefeningen die helpen om de stressoren niet de overhand te laten nemen en de stresscyclus te activeren. Het gaat erom dat jij er bewust van bent wat de stress veroorzaakt, zodat je niet in het vechten of vluchten vervalt. Daarnaast helpt het om te sporten, omdat het brein bij lichaamsbeweging groeistoffen aanmaakt die de krimp van de hippocampus verminderen. Voldoende slapen, gezond eten en mediteren zijn andere middelen die een remedie bieden tegen chronische stress.

Wat kan ik voor jou doen?

Als ondernemer is het niet altijd even makkelijk om bewust om te gaan met chronische stress. Als ondernemer coach help ik helpt om inzicht te krijgen in wie jij bent en hoe jij de meeste energie overhoudt om jouw dromen te vervullen, jouw groei en dat van jouw bedrijf staat centraal. Hierdoor ontstaat voor jou inzicht in hoe jij een gezonder, fijner en zinvol leven kunt creëren en vasthouden.

Gedurende het traject werken we samen naar het gestelde doel toe: het laten groeien van jouw onderneming met minder stress!

Meer weten? Neem contact op!